କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନ; କିଏ ମାରିବ ବାଜି ??

ଆସନ୍ତା ମଇ ୧୦ ତାରିଖ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ଓ ୧୩ ତାରିଖରେ ଫଳାଫଳ ପ୍ରକାଶ ପାଇବ । ନିର୍ବାଚନ ପୃଥିବୀର ବହୁ ଦେଶରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ, ହେଲେ ଆମ ଦେଶର ନିର୍ବାଚନରେ ଗୋଟେ ଅଲଗା ମଜା ଅଛି । ଆମର ନିର୍ବାଚନ ଗୋଟେ ଚମତ୍କାର ମହାନାଟକ ଅଥବା ଗୋଟେ ସୁପର ହିଟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ର ଦୃଶ୍ୟପଟ ପରି । ନିର୍ବାଚନ କାହାଣୀରେ ଏତେ ପ୍ରକାର ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ଓ ସଙ୍ଘାତ ରହିଥାଏ ଯେ, ତାକୁ ବୁଝିବା ଏତେ ସହଜ ନୁହେଁ । ଯଦିଓ ନିର୍ବାଚନ ନାଟକରେ ଭରପୁର ମନୋରଞ୍ଜନ ରହିଛି, ତଥାପି ଏହା ସହ ଆମର ଭାଗ୍ୟ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ସହ ମଧ୍ୟ  ଜଡିତ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ହାଲୁକା ମନୋରଞ୍ଜନ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ହେବନାହିଁ  । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବିଧାନସଭା ଲାଗି ହେବାକୁ ଥିବା ଆଗାମୀ ନିର୍ବାଚନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଆଜିର ରାଜନୀତିକୁ ବୁଝିବାକୁ ପଡିବ।

ଗତ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନର ଗଣିତ ବଡ ଜଟିଳ ଓ ସମୀକରଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠିନ ଥିଲା । ଯାହାକୁ ସବୁଠୁ ବେଶୀ ଭୋଟ ମିଳିଥିଲା, ତାଙ୍କୁ ବେଶୀ ଆସନ ମିଳିନଥିଲା । କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସେଠି ୩୮% ଭୋଟ ପାଇଥିବା ବେଳେ ଆସନ ଜିତିଥିଲା ମାତ୍ର ୭୮ ଟି । ସବୁଠୁ ବଡ ଦଳ ଭାବରେ ବିଜେପି ୧୦୪ ଟି ଆସନ ଜିତିଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କର ଭୋଟ ହାର ଥିଲା ୩୬.୨% । ଅର୍ଥାତ ବିଜେପି କଂଗ୍ରେସ ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨% କମ ଭୋଟ ପାଇଥିଲା । ତୃତୀୟ ଧର୍ମ ନିରପେକ୍ଷ ଜନତା ଦଳ ୧୮.୩% ଭୋଟ ପାଇ ୩୭ ଆସନରେ ଜିତିଥିଲା । ଚୂଡାନ୍ତ ଫଳ ଅନୁସାରେ ପ୍ରଥମ ହେଉ ବା ଦ୍ଵିତୀୟ ଦଳ, ସେମାନେ ତୃତୀୟ ଦଳର ସାହାଯ୍ୟ ନନେଇ ସରକାର ଗଢି ପାରିଲେ ନାହିଁ । ତୃତୀୟ ଦଳ ସବୁଠୁ କମ ଭୋଟ ପାଇ କୁମାରସ୍ଵାମୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଓ କଂଗ୍ରେସ ସହଯୋଗରେ ସରକାର ଗଢିଥିଲା। ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣିତର ଏହା ହେଉଛି ସବୁଠୁ ବଡ ବୈଚିତ୍ର୍ୟ ।

କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନର ସାହିତ୍ୟରେ ପ୍ରଚୁର ରସ, ରୋମାଞ୍ଚ ଓ ସଙ୍ଘାତ ରହିଥିଲା। ନିର୍ବାଚନର ଚବିଶ ଘଣ୍ଟା ଭିତରେ ସେଠାରେ  ବିଧାୟକ ମାନେ ଘୋଡା ପାଲଟି ଯାଇଥିଲେଗଲେ । ବିଧାୟକମାନଙ୍କ ଗୋପନ ଅଭିସାର ତଥା ସେମାନଙ୍କୁ କିଣିବା ଲାଗି ଚାଲିଥିବା ଷଡଯନ୍ତ୍ର ର ବହୁ ଚମତ୍କାର କାହାଣୀ ଆମେ ଦେଖିଲୁ ଓ ପଢିଲୁ । ସେଠାରେ ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ତିନୋଟି ସରକାର ଗଢାହେଲା ।  କୁମାରାସ୍ଵାମୀ ସରକାର ସେଠି ଅଳ୍ପ କେଇମାସ ପରେ ଭାଙ୍ଗିଗଲା ଓ ବିଜେପି ସରକାର ଗଢିଲା ।  ଗତ ନିର୍ବାଚନ ଫଳ ବାହାରିଲା ପରେ ବିଜେପିର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ରାମ ମାଧବ, ସଂଖ୍ୟା ନଥାଇ କେମିତି ଜିତିବେ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ କହିଲେ, “ Don’t worry, we have Amit Shah” । ସତେ ଅବା ଅମିତ ଶାହ କେହି ଜଣେ ସୁପରମ୍ୟାନ ଓ ତାଙ୍କ ହାତରେ ଯେମିତି ଏ ଦେଶର ଆଇନ ଓ ସମ୍ବିଧାନ ସମର୍ପିତ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ।

ବାକି ରହିଲା ସମାଜଶାସ୍ତ୍ର । ଯେ କୌଣସି ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରୀ ଲାଗି କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନ ର ବିଶ୍ଳେଷଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜଟିଳ। ଜାତି, ଧର୍ମ ଓ ଲିଙ୍ଗଗତ ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଜନ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ସରକାର ଗଠନରେ ମଧ୍ୟ ଜାତିର ପ୍ରଶ୍ନ କୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ବେଶ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଲିଙ୍ଗାୟତ ବନାମ ଭୋକଲିଙ୍ଗା, ହିନ୍ଦୁ ବନାମ ମୁସଲମାନ, ଦଳିତ ବନାମ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭୋଟର ବହୁ ବିଚିତ୍ର ସମୀକରଣ ଏଥିରେ ରହିଛି।

ଆଜିର ତାରିଖରେ ବିଜେପି ଓ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନ ଏକପ୍ରକାର “କର ବା ମର” ସ୍ଥିତିରେ ରହିଛି । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବିଜେପିର ମୁଖିଆ ୟେଦୀୟୁରାପ୍ପାଙ୍କୁ ବିଜେପି କ୍ଷମତା ବାହାରେ ରଖିଛି । ବିନା ୟେଦୀୟୁରାପ୍ପା ନେତୃତ୍ବରେ ବିଜେପି ଲାଗି କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବିଜୟ ସହଜ ନୁହେଁ । କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ସ୍ଥିତି ଅନେକଟା ସହଜ । ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭାରତ ଯୋଡୋ ପଦଯାତ୍ରା କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ବିପୁଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା । ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ଦାୟିତ୍ଵ ନେଇଥିବା ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେଙ୍କର ଏକ ବଡ ପ୍ରଭାବ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ରାଜନୀତିରେ ରହିଛି । ସମ୍ପ୍ରତି ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସଂସଦରୁ ବହିସ୍କାର କରିବାର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନରେ ପଡିବ । ବିଜେପି ଲାଗି କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ସବୁଠୁ ବଡ ସଙ୍କଟ ହେଉଛନ୍ତି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବାସବରାଜ ବୋମ୍ମାଇ । ତାଙ୍କ ସାକାର ୪୦% ପିସି ନେଉଥିବା ସରକାର ଭାବରେ ନିନ୍ଦିତ ହୋଇଛି । ବାଙ୍ଗାଲୋର ବନ୍ୟାରେ ସରକାରୀ ବିଫଳତାକୁ ଲୋକେ ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିନାହାନ୍ତି ।

ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ତୁଳନାରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ କଂଗ୍ରେସ ସଂଗଠନ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ । ପ୍ରଦେଶ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ଶିବକୁମାର, ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସିଦ୍ଧରାମଇୟା ଏବଂ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖର୍ଗେଙ୍କ ଭିତରେ ଯଦି ସମନ୍ଵୟ ତିଆରି ହୁଏ, ତାହେଲେ ସେଠାରେ କଂଗ୍ରେସର ବିଜୟକୁ ଅଟକାଇବା ବିଜେପି ପକ୍ଷରେ ସମ୍ଭବ ହେବନାହିଁ ।